To co? Tniemy!

Cięcie materiału to łatwizna. Nie, nie będę oszukiwać. To zależy. Zwłaszcza, gdy szyje się ubrania, co dla mnie jest czarną magią. Oczywiście nie trzeba być wielkim fachowcem, żeby radzić sobie z cięciem materiału do patchworków. Trzeba tyko pamiętać, żeby robić to w miarę precyzyjnie, w przeciwnym wypadku bloki nie będą wyglądać tak, jak to widziałyśmy w naszej wyobraźni, albo po prostu na zdjęciu w internecie.

Czy prać tkaninę przed pierwszym użyciem

Jeśli szyjesz z nowej tkaniny, warto ją zdekatyzować, inaczej po pierwszym praniu Twój patchwork się nieco skurczy. Ja często korzystam z materiałów z odzysku, wiec ten problem praktycznie mnie nie dotyczył. Ale ostatnio dokupiłam materiał, bo potrzebowałam konkretnego koloru i nagle po zszyciu przepisowo wyciętych elementów w blok i wyprasowaniu go okazało się, że jest on znacznie mniejszy od innych bloków uszytych z materiałów używanych. Podczas prasowania materiał skurczył się i blok właściwie był bezużyteczny. Dobrze, że tak wcześnie mi to wyszło, bo byłoby przykro, gdybym wycięła i zszyła tak wszystkie potrzebne bloki.

Piorąc materiał przed pierwszym użyciem pozbywasz się też dużej części chemikaliów używanych przy produkcji, farbowaniu, co nie jest bez znaczenia, zwłaszcza, gdy szyjesz dla dzieci.

I jeszcze jeden powód, dla którego warto przeprać materiał przed pierwszym użyciem, zwłaszcza, gdy jest w ostrzejszym kolorze, albo np. czarny lub granatowy. Zdarza się, że takie materiały po prostu farbują i łączac je z jasnymi elementami, możesz mieć po praniu niemiłą niespodziankę.

Uważaj, jak tniesz

Zanim zaczniesz, trzeba materiał przeprasować, żeby się łatwiej i dokładniej cięło. Pamiętaj, żeby nie ciąć po skosie, bo materiał będzie Ci się rozciągał, a tego nie chcesz. Tak nigdy nie dojdziesz do porozumienia ze swoim blokiem. (Czasami zdarza się, że tniemy po skosie, ale wtedy robimy to świadomie i postępujemy tak, żeby nie rozciągać tkaniny podczas szycia). Staraj się ciąć wzdłuż wątku, ewentualnie osnowy (materiał zbudowany jest z krzyżujących się nici, ta od brzegu do brzegu to wątek, a ta wzdłuż materiału to osnowa – wątek przetykany jest na krośnie pomiędzy nitkami osnowy).

Wątek i osnowa.

Jeśli chcesz ciąć długie paski, rób to wzdłuż wątku (czyli od brzegu do brzegu materiału). Możesz je ciąć też w drugą stronę, ale jest to trochę kłopotliwe, natomiast świetnie sprawdza się przy krótszych elementach.

Popatrz, jak zachowuje się tkanina rozciągana w różne strony.

Tkanina rozciągana wzdłuż wątku lekko się naddaje.

Tkanina rozciągana wzdłuż osnowy w ogóle się nie naddaje.

Tkanina po skosie rozciąga się.

Jak widzisz, nie jest obojętne, w którą stronę tniesz. Materiał cięty z ukosa rozciągnie Ci się już choćby przy prasowaniu, więc jeśli wzór nie wymaga cięcia w ten sposób, unikaj tego.

Przed cięciem trzeba wyprostować materiał, obciąć nierówny brzeg na początku. Po angielsku nazywa się to squaring up fabric i jeśli chcesz poszukać dodatkowych informacji, zdjęć, czy filmów na ten temat w sieci, to znajdziesz wszystko właśnie pod tym hasłem (np. tutaj).

Jeśli bierzesz się za wycinanie mniejszych elementów, oczywiście odetnij sobie od całości mniejszy kawałek materiału, tak, żebyś mogła pracować swobodnie. Aby nie marnować materiału, odetnij kawałek mniej więcej o 1/2 cala większy niż wymiar elementów, które zamierzasz wycinać. Będziesz miała pole do manewru. Pamiętaj, żeby ten kawałek także był wyrównany.

A propos noża…

Możesz ciąć nożyczkami, ale nożem krążkowym jest łatwiej i szybciej. Możesz ciąć kilka warstw materiału od razu. Pamiętaj tylko, że im więcej warstw, tym będzie mniej precyzyjnie. Dwie możesz ciąć spokojnie, nawet cztery jeszcze się da. Ale to tak na marginesie. Tutaj chciałam Ci przypomnieć, że nóż krążkowi to bardzo ostre narzędzie, więc posługuj się nim ostrożnie i zawsze z pełną uwagą.

• Zamykaj nóż, gdy go nie używasz. Nie zatniesz się przez przypadek i nie uszkodzisz ostrza, lub co gorsza, nie zranisz się w nogę, gdy nóż spadnie Ci ze stołu.
• Używaj ostrych ostrzy. Warto zmieniać ostrza częściej, choć wydaje Ci się, że jeszcze ten jeden projekt dasz radę. Będzie Ci łatwiej ciąć i nie będziesz tak niszczyć swojej maty. Przykładając więcej siły tracisz pełną kontrolę nad nożem, a wtedy może być niebezpiecznie.
• Tnij zawsze „od siebie”.
• Tnij na stojąco. Stojąc przykładasz odpowiednią siłę do cięcia i masz kontrolę, czy ostrze przesuwa się dokładnie wzdłuż linijki.
• Tnij dokładnie wzdłuż linijki. Uważaj, jak przykładasz nóż do linijki, żeby nie przesunął się po jej wierzchu, bo możesz się poważnie zranić.
• Uważaj na rękę, która trzyma linijkę. Naucz się przykładać rękę tak, aby palce w żadnym wypadku nie wystawały poza krawędź linijki.
• Tnij nie więcej niż 4 warstwy. Przy większej ilości warstw tracisz na precyzji cięcia. Chyba, że masz już duże doświadczenie i radzisz sobie bez trudu. Dla początkujących nie polecam takich oszczędności czasu, bo może się okazać, że stracisz czas i na dodatek tkaninę, bo będziesz musiała ciąć jeszcze raz. Ostrza noża są w czterech rozmiarach – 18, 28, 45 i 60 mm. Najbardziej uniwersalny jest rozmiar 45 mm. Jeśli koniecznie chcesz ciąć więcej warstw, polecam większy nóż. Logiczne, że większe ostrze przetnie więcej.

Jak ciąć dokładnie

Po pierwsze, nie spiesz się. Zwłaszcza na początku trzeba się podwójnie skupiać na tym, co robimy. Pośpiech nie jest wskazany (nie mówiąc już o tym, że przy tak ostrym nożu trzeba być zawsze skupionym).

Tniesz trzymając nóż jedną ręką, a linijkę przytrzymując drugą ręką. Linijkę trzymaj rozłożonymi szeroko palcami, uważając, by żaden nie znalazł się poza linijką, na drodze ostrza. Jeśli tniesz dłuższy kawałek materiału, linijkę przytrzymuj na środku. (WSKAZÓWKA) Czasem zdarza się, że linijka nam się przesunie podczas cięcia. Dzieje się tak, gdy linijka nie ma pod spodem warstwy antypoślizgowej lub gdy przykładamy dużo siły w przytrzymywanie jej. Aby tego uniknąć warto pamiętać o dwu rzeczach. Po pierwsze, za każdym razem, gdy nóż mija już twoją rękę, zatrzymaj się i nie poruszając linijki przesuń rękę wyżej i dopiero tnij dalej. Masz wtedy lepszą kontrolę nad tym, co robisz. Po drugie, trzymaj linijkę tak, żeby mały palec opierał się nie na linijce, a tuż za nią na macie. To skutecznie zapobiega przesuwaniu się linijki podczas cięcia. Spróbuj sama.

Możesz ciąć wzdłuż linii na macie, ale nie zapominaj, że Twoje linijki też mają narysowane linie. Korzystaj z nich.

Cięcie wzdłuż linii na macie.

Cięcie wzdłuż linii na linijce, niezależnie od linii na macie.

Jak widać, bez linii na macie i tak wycięte idealnie.

Dlaczego warto nie zawsze ciąć wzdłuż linii na macie? Ano dlatego, że z czasem te linie się przestają regenerować. Jest tam tyle nacięć, że mata się po prostu niszczy. A jak widzicie, wcale nie musi tak być. Poza tym, daje Ci to większą swobodę i nawet mniejsza mata nie jest przeszkodą w precyzyjnym cięciu, bo możesz jej sobie użyć na przykład po skosie.

Już na zakończenie – pamiętaj, że dobre cięcie to połowa sukcesu przy szyciu patchworków. Nie jest to trudne do osiągnięcia, jeśli stosujesz się do podstawowych zasad. Starałam się wspomnieć dziś o tym, co najważniejsze i co pomoże Ci w rozwijaniu swojego patchworkowego hobby.

Dobrego cięcia i do zobaczenia wkrótce!